تبیین مولفه‌های اساسی و تحلیل عاملی شاخص احساسات سرمایه‌گذاران در بورس تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد مهندسی مالی، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران.

2 استادیار، گروه مهندسی مالی، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران.

چکیده

مالی رفتاری برخلاف مالی کلاسیک نشان می‌دهد که تصمیمات سرمایه‌گذاران مبتنی بر احساسات آن‌هاست لذا به منظور بررسی رفتار معامله‌گران بازارهای مالی از دامنه متنوعی از شاخص احساسات بهره گرفته می‌شود. این شاخص که میزان بدبینی و خوش‌بینی سرمایه‌گذاران را نسبت به بازار نشان‌ می‌دهد، به سه روش مستقیم، غیر مستقیم و ترکیبی قابل استخراج است. این پژوهش، به منظور توسعه شاخص احساسات سرمایه‌گذار به روش غیر مستقیم، متغیرهای احساسی مختلفی را در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره ۱۳۹۵ تا 1400 با استفاده از دو روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل مولفه اساسی تحلیل و مقایسه می‌کند. با توجه به مقدار ویژه، درصد واریانس از کل و بارهای عاملی در روش تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل مولفه اساسی، از میان متغیرهای مورد بررسی، در نهایت سه متغیر تورم، نرخ ارز و شاخص قیمتی هم‌وزن برای استخراج شاخص نهایی در مدل مفهومی تحقیق انتخاب شدند. نتایج این تحقیق تبیین‌کننده شاخص احساساسات سرمایه‌گذاران و برتری روش تحلیل عاملی اکتشافی در مدل‌سازی است که می‌تواند برای سرمایه‌گذاران نهادی و برنامه‌ریزان مالی در کشور مفید واقع شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explanation of the principal components and factor analysis of investors sentiment index in Tehran Stock Exchange

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Tahernezhad 1
  • Hosein Mohseni 2
1 Msc. in Financial Engineering, K.N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran.
2 Assistant Prof., Department of Industrial Engineering, K.N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Behavioral finance, unlike classical finance, shows that investors' decisions in the market are based on their emotions. Therefore, the investor emotion index is used to examine the behavior of market traders. This index, which shows the degree of pessimism and optimism of investors towards the market, is extracted in three ways: direct, indirect and combined. In order to develop the Index of Investor Emotions indirectly, this study has analyzed various emotional variables in the Tehran Stock Exchange during the period 2016 to 2021 using two methods of exploratory factor analysis and principal component analysis. The indication of this research shows that out of six variables, finally three variables including inflation, exchange rate and equal weight price index were approved to extract the index. The results of this study explain the index of investors' feelings and the superiority of the exploratory factor analysis method, which can be useful for investment companies and portfolios

کلیدواژه‌ها [English]

  • Investor Sentiment Index
  • Exploratory Factor Analysis
  • Principal Component Analysis
  • Tehran Stock Exchange

مراجع

آذربویه، نرگس. (1399). مرورری بر منشا رفتار احساسی سرمایه گذاران و تاثیرات آن بر بازار بورس. جغرافیا و روابط انسانی, دوره 3، شماره2: 16-26.‎
آقابابائی، محمد ابراهیم و مدنی، سعید. (2021). بررسی احساسات سرمایه‌گذاران و همزمانی بازدهی سهام در بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز مدیریت مالی.‎
اصولیان، محمد؛ صادقی شریف، سیدجلال و شریفیانا، وحید. (2022). تأثیر احساسات سرمایه‌گذار بر روند شکل‌گیری حباب در بازار سهام. چشم انداز مدیریت مالی, 11(35): 91-118.‎
اصولیان، محمد و صفری، مریم. (1394). فعالیت معاملاتی سرمایه‌گذاران: جنبه رفتاری و نتایج تجربی. نشریه چشم انداز مدیریت مالی, 5(11): 27-52.‎
پشوتنی زاده، هومن؛ رعنایی کردشولی، حبیب الله؛ عباسی، عباس و موسوی حقیقی، محمد هاشم. (1398). شبیه سازی الگوی تأثیرات عوامل رفتاری و کلان اقتصادی بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستمی. نشریه چشم انداز مدیریت مالی, 10، 89-124.‎
پمپین، میشل ام. (1388). دانش مالی رفتاری و مدیریت دارایی، احمد بدری، تهران، کیهان، (1394).
پیراسته، اشرف و حیدرنیا، علی‌رضا. (1387). تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی در بین دختران نوجوان ایرانی. مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران،  26(4)، 474-485.
تقوی، رضا. داداشی، ایمان. زارع بهنمیری، محمد جواد و غلام‌نیا روشن، حمیدرضا. (1399). پیش‌بینی گرایش احساسی سرمایه‌گذاران با استفاده از تکنیک‌های ماشین بردار پشتیبان (SVM) و درخت تصمیم (DT). فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار. 11(45)، 544-570.
توحیدی، محمد. (۱۳۹۸). استخراج شاخص ترکیبی گرایش احساسی در بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تأمین مالی. 8(29)، ۴۹-۶۸.
حیدرپور، فرزانه؛ تاری وردی، یداله و محرابی، مریم. (1392). تاثیر گرایش های احساسی سرمایه گذاران بر بازده سهام.‎ دانش مالی تحلیل اوراق بهادار. 6(17)، 1-13.
زارعی، علی و دارابی، رویا (۱۳۹۷). تأثیر گرایش های احساسی سرمایه‌گذاران بر افشای اختیاری در شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی. 10(37)، ۱۳۱-۱۵۷.
زنجیردار، مجید و لیتانی، مجتبی. (۱۳۹۷). تأثیر گرایش های احساسی سرمایه گذاران و میزان استقراض شرکت بر انحراف از سرمایه گذاری مورد انتظار. دانش سرمایه گذاری. 7(27)، ۳۹-۵۸.
طاهرنژاد، فاطمه. نجفی، امیر عباس و محسنی، حسین (1401). زمانسنجی بازار با درنظرگیری شاخص احساسات سرمایه‌گذار در بورس اوراق بهادار تهران. چشم انداز مدیریت مالی. 12(37).
فرهادی، روح اله. آخوندی، امید و مهرآور، حمیدرضا (1397). توضیح رابطه رفتار جمعی و مومنتوم با بازدهی سهام: شواهدی از بازار سرمایه ایران.  چشم انداز مدیریت مالی. 9(26)، 121-145.‎
لاری سمنانی، بهروز و دهخدا، اکرم (1398). بررسی تأثیر روحیه سرمایه‌گذاران بر دام‌های مالی رفتاری در بورس اوراق بهادار تهران.  چشم انداز مدیریت مالی، 10(30)، 143-162.‎
همت پور، سعیده و هاشمی، حسین (1390). استفاده از تکنیک‌های کاهش بعد تحلیل مولفه‌های اصلی (PCA) و تحلیل جداکننده‌های پارامتری شده (RDA) در رتبه‌بندی نشانگرهای لرزهای. فیزیک زمین و فضا، 37(4)، 217-227.‎
References
Aziz Khan, M. A., & Ahmad, E. (2018). Measurement of investor sentiment and its bi-directional contemporaneous and lead–lag relationship with returns: Evidencefrom Pakistan. Sustainability, 11(1), 94.
Baker, M. P., & Wurgler, J. A. (2003). Investor Sentiment and the Cross-section of Stock Returns. the journal of finance 4(4), 1645-1680.
Banchit, A., Abidin, S., Lim, s., & Morni, F. (2020). Investor Sentiment, Portfolio Returns, and Macroeconomic Variables. Journal of Risk and Financial Management, 13(11), 259-273.
Chen, H., Chong, T. T. L., & She, Y. (2014). A Principal Component Approach to Measuring Investor Sentiment in China. Quantitative Finance, 14(4), 573-579.
Chen, S. T., & Haga, K. Y. A. (2021). Using E-GARCH to Analyze the Impact of Investor Sentiment on Stock Returns Near Stock Market Crashes. Frontiers in Psychology, 12.
De Long, D., Shleifer, A., Summers, H., & Waldman, J. (1990). Noise Trader Risk in Financial Markets, Journal of Political Economy, 98(4), 703╶ 738.
Fama, E. F.(1970), Efficient Capital Markets: AReview of Theory and Empirical Work,  The Journal of Finance, 25(2), 383-417.
Hu, J., Sui, Y., & Ma, F. (2021). The Measurement Method of Investor Sentiment and Its Relationship with Stock Market. Computational Intelligence and Neuroscience, 1-11.
Kaiser, H. F., & Cerny, B. A. (1977). A Study of a measure of sampling adequacy for factor analytic correlation matrices. Multivariate Behavior Research, 12(1), 43-47.
Kim, T., & Ha, A. (2010, August). Investor sentiment and market anomalies. In 23rd Australasian Finance and Banking Conference.
Lee, P. (2019). The Empirical Study of Investor Sentiment on Stock Return Prediction. International Journal of Economics and Financial Issues, 9(2), 119-124.
Liang, C., Tang, L., Li, Y., & Wei, Y. (2020). Which sentiment index is more informative to forecast stock market volatility? Evidence from China, International Review of Financial Analysis, 71, 101552.
Mazviona, B. W. (2015). Measuring Investor Sentiment on The Zimbabwe Stock Exchange. Asian Journal of Economic Modelling, 3(2), 21-32.
Sibley, S. E. Wang, Y., Xing, Y., & Zhang, X. (2015). The information content of the sentiment index. Journal of Banking & Finance. 62(c), 164-179.
Ui Hadia, N., Abdullah, N., & Sentosa, L. (2016). An Easy Approach to Exploratory Factor Analysis: Marketing Perspective. Journal of Educational and Social Research, 6(1).
Uygur, U. and O. Tas, 2012. Modeling the effects of investor sentiment and conditional volatility in international stock markets. Journal of Applied Finance & Banking, Sciencepress Ltd, 2(5): 239-260.
Xavier, G. C., & Machado, M. A. V. (2017). Anomalies and Investor Sentiment: Empirical Evidences in the Brazilian Market. Bar- Brazilian Administration Review, 14(3).
Yung-Chou, L. (2005). The trading volume trend, investor sentiment, and stock returns. PhD. Louisiana State University.
Zhang, C., 2008. Defining, modelling, and measuring investor sentiment department of economics abstract, CFR Working Papers. Available from https://www.fdic.gov/bank/analytical/cfr/2005/jan/CFR_2005_Anderson.pdf.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار